Położenie i warunki naturalne

Mapa Parku z podziałem na gminy.

Krajeński Park Krajobrazowy utworzony został w 1998 roku. Jego obecna powierzchnia wynosi 73 850 ha. Położony jest on w centralnej części Pojezierza Krajeńskiego - największego mezoregionu Pojezierzy Pomorskich. Jest największym wśród ośmiu parków krajobrazowych województwa kujawsko-pomorskiego. Rozprzestrzenia się w granicach czterech gmin powiatu sępoleńskiego: Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Kamień Krajeński i Sośno, w gminie Kęsowo w powiecie tucholskim i gminie Mrocza w powiecie nakielskim, przy czym największe jego połacie mieszczą się w czterech gminach: Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Kamień Krajeński i Kęsowo. Od północy i północnego zachodu graniczy z województwem pomorskim, a od zachodu z województwem wielkopolskim, natomiast na południu wkracza na obszar powiatu nakielskiego, na północnym wschodzie zaś fragmentarycznie do powiatu tucholskiego. Obszar, który objęty został ochroną w randze parku krajobrazowego znajduje swoje uzasadnienie w jego walorach krajobrazowych przejawiających się w rzeźbie terenu, wodach powierzchniowych i szacie leśnej - podstawowych komponentach krajobrazu.

Fot. Katarzyna Bobkowska

Zgodnie z podziałem geobotanicznym Polski (B. Pawłowski, W. Szafer 1977) teren Krajeńskiego Parku Krajobrazowego leży w południowo-środkowej części Krajny Pomorskiego Południowego Pasa Przejściowego, w Okręgu Borów Tucholskich. Natomiast wg podziału Polski na jednostki geobotaniczne, na podstawie zróżnicowania potencjalnej roślinności naturalnej, J. M. Matuszkiewicza (2001), obszar Krajeńskiego Parku Krajobrazowego zaliczono do: Prowincji Środkowoeuropejskiej, Podprowincji Południowobałtyckiej, Działu Brandenbursko-Wielkopolskiego i Krainy Notecko-Lubuskiej. Do Krainy Notecko-Lubuskiej należą dwa okręgi, których zasięg obejmuje lub graniczy z Krajeńskim Parkiem Krajobrazowym. Pierwszy z nich jest to Okręg Złotowsko-Chojnicki z podokręgami Gronowskim, Więcborskim i Chojnickim. Drugi okręg – Nakielski składa się na tym terenie z dwóch podokręgów - Wąwelskiego i Wyrzysko-Nakielskiego. W porównaniu z innymi działami Prowincji Środkowoeuropejskiej dział Brandenburski-Wielkopolski wyróżnia się specyfiką zbiorowisk grądowych, które należą do zespołu Galio sylvatici-Carpinetu. W innych działach są one zaliczane do Stellario-Carpinetum, bądź do Tilio-Carpinetum. Zbiorowiskiem charakterystycznym dla Działu Brandenbursko-Wielkopolskiego i Krainy Notecko-Lubuskiej jest zespół acidofilnego lasu dębowego Fago-Quercetum. Kraina Notecko-Lubuska obejmuje północną część działu i wykazuje pewne podobieństwo do Działu Pomorskiego. Charakteryzuje się ona tym, że na izolowanych stanowiskach występują lasy bukowe, na niewielkich obszarach występują potencjalne siedliska świetlistych dąbrów oraz, na nielicznych stanowiskach spotyka się pomorski las bukowo-dębowy.

Jastrzębskie pola - fot. Ewa Szydeł